İman Cevherleri, Erzurumlu İbrahim Hakkı

Bizleri yoktan var eden ve varlığından haberdar eden Allah'a [celle celâluhû] hamdolsun. Rahmet olarak gönderilen nebîlerin en şereflisi ve sonuncusu olan Hz. Peygamber'e salat ve salâm olsun. Hz. Peygamber'in [sallallahu aleyhi vesellem] nübüvvet evinde yetişen ve tertemiz kılınan ailesine selâm olsun. Hz. Peygamber'in [sallallahu aleyhi vesellem] nübüvvet mektebinde yetişen ve her biri birer yıldız mesabesinde olan ashabına selâm olsun. Elinizdeki bu eser, büyük veli İbrahim Hakkı hazretlerine ait olup pek sevgili oğlu için yazdığı bir itikadnâmedir. Eser, her ne kadar hacim olarak küçük ve küçükler için yazıldı ise de içerik olarak büyük ve herkesi ilgilendiren konular içermektedir. Zira eser, inanç ve itikad esaslarını ele almaktadır. İman, inanmamız gereken şeylerin tamamıdır. Bu da Allah'ın varlığına, birliğine, O'nun meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, bütün iyilik ve kötülüğün bir kaderle meydana geldiğine inanmaktan ibarettir. İslâm da yapmamız ve sakınmamız gereken şeylerin tamamıdır. Yani Allah'tan başka ilâh bulunmadığına, Hz. Muhammed'in [sallallahu aleyhi vesellem] O'nun peygamberi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, ramazan orucunu tutmak ve hac yapmak demektir. Bir de sakınmamız gereken şeyler vardır ki bunlar da haram ve günah sayılan şeylerdir. İhsan ise yüce Allah'ı görüyor gibi O'na ibadet etmektir. Bu da yapılması gereken şeyleri aşkla, şevkle, muhabbetle yapmaktan ibarettir. Evet, Hak Teâlâ, önce bazı şeylere inanmamızı, kabullenmemizi emir buyurmaktadır ki buna iman ve inanç esasları denilir. İmandan sonra bizlere bazı şeyleri yapmamızı ve bazı şeylerden de sakınmamızı istemektedir ki buna da İslâm denir. Sonra da söz konusu emirleri yaparken Allah'ı [celle celâluhû] görüyor gibi veya O bizi görüyor düşüncesiyle yapmaktır. Yani Cenâb-ı Hakk'ın emir buyurduklarını gönül rızasıyla, O'na muhabbet ederek yapmamızdır. Buna da ihsan denir. İbrahim Hakkı hazretleri, "aziz evladım" diyerek soru sormakta, ardından da cevap vermektedir. Eser, bu yönüyle hem öğretici hem de ilgi çekicidir. İbrahim Hakkı hazretleri, kitabın sonlarına doğru dört hak mezhepten olan Şâfiî mezhebine ait temel farzları sırasıyla ele almaktadır. Bu da kendisinin Şâfiî mezhebine mensup olduğunu göstermektedir. Fakat diğer konular genel olup tüm mezhepler için temel iman esaslarıdır. Bu çalışmanın bize ve ümmet-i Muhammed'e hayırlara vesile olmasını yüce Allah'tan dileriz. Hidayet ve başarı ancak ve ancak yüce Allah'tandır. Yüce Rabbimiz'e sonsuz hamd ve senâlar olsun.