Nüktedan Hisam Kurban, Erkin Emet

Doğu Türkistan'ın yetiştirdiği ünlü düşünür ve mizah ustası Hisam Kurban, yaşayan Nasrettin Hoca lakabıyla Türkistan'da ve Uzak Doğu'da nam salmış ünlü mizah ustasıdır. Onun, fıkra ve nükteleri dilden dile dolaşmaktadır. 1930'da doğmuş olan Hisam, 1970'li yıllardan itibaren ün kazanmaya başlamış, Doğu Türkistan'da halk tarafından çok sevilmiştir. Kendisiyle ilgili filmler çekilmiş, romanlar, kitaplar, makaleler yazılmış ve üniversitelerde nükteleriyle ilgili bir çok halk edebiyatı araştırması yapılmıştır. Hisam'ın ünü önce Gulca, sonra İli şehrine, daha sonra ise bütün Doğu Türkistan ve Çin'e yayılmıştır. Bu kadar geniş bir coğrafyada ünü yayılan Hisam Kurban'ın nüktelerinde Uygur toplumunun kültürel, siyasî ve sosyal yapısının yansımaları görülür. Ben de, o toprakların bir evladı olarak, Türkiye Türklerine oldukça uzak bir coğrafyada yaşayan Uygur Türklerinin bir halk nüktedanı olan evlatları Hisam Kurban'ı nasıl algıladıklarını, ona nasıl bir görev ve sorumluluk yüklediklerini ve onun Uygur toplumundaki konumunu ortaya koymak için bu çalışmayı yaptım. Üç bölümden ibaret olan çalışmada Hisam Kurban'ın 448 nüktesini inceledim.