Rızaeddin Fahreddin, İsmail Türkoğlu

Çarlık Rusya'sında yaşayan Türkler XIX. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren eğitim, kültür ve dinî düşünce alanında büyük bir yenileşme, yani usûl-i cedid hareketini başlatmışlardı. Orenburg Müftülüğü bu yenileşme hareketinin merkezlerinden biri idi. Bu kurumun kadı ve müftülerinden olan Rızaeddin Fahreddin, resmî görevi sırasında ve 1908 yılından itibaren çıkarmaya başladığı Şura dergisinde halkının medeni dünya milletleri arasında yer alması için büyük bir uğraş verdi. Rusya Türklerinin ihtiyacının olduğu her konuda yetmişe yakın eser ve yüzlerce makale yazarak yenileşme hareketine büyük bir katkıda bulundu. 1917 İhtilalinden sonra yaşanan ateşli günler sırasında halkını korumak için büyük çaba sarfetti. Adı kominist dönemde halkına unutturulmaya çalışıldı. Elinizdeki eserde Rızaeddin Fahreddin'in hayat hikâyesi ve Rusya Türklerinin yenileşme hareketlerine olan katkısı ayrıntılı olarak verilmektedir.