Tefsir Tarihi Muhsin Demirci

Ahlâkî ve insanî değerlerin tamamen kaybolduğu, beşeriyetin cehalet karanlıkları içinde kıvranıp durduğu bir zamanda hidâyet ufkundan doğan bir güneş, cihâna ilim ve hikmet nurlarını yayarak insanlığı, tarihin karanlıklarından aydınlığa çıkarmıştır. Bu güneş, hiç kuşkusuz Kur ân-ı Kerim dir. Onun sahip olduğu semavî feyizleri ve hayati kuvveti ortaya çıkaran bilim dalı ise Tefsir dir. Tefsir, bilindiği gibi Kur ân ın dil bakımından tahlil edilmesiyle ve metnin anlaşılması için gerekli olan verilerin bir araya getirilmesiyle gerçekleştirilen bir faaliyettir. Hz. Peygamber (s.a.v) ve ashâb ile başlayan bu faaliyet önceleri şifahî bir tarzda, hicrî II. asrın ikinci yarısından itibaren de yazıya geçirilerek günümüze kadar devam edip gelmiştir. Kur ân mesajının anlaşılmasına yönelik bütün bu aktiviteler tarihsel bir süreci oluşturmaktadır ki buna, "Tefsir Tarihi" denilmektedir. Söz konusu tarihin başlangıçtan bugüne kadar geçirmiş olduğu gelişim sürecinin bilinmesinde elbette ki zaruret vardır. Özellikle İlahiyat öğrencilerinin ve Kur ân üzerine araştırma yapanların bu tarihi süreç içerisindeki Kur ânî yaklaşımları ve bu yaklaşımların sonucunda ortaya çıkan çalışmaların ürünlerini iyi bilmeleri gerekmektedir. İşte tamamen bu espriden hareketle kaleme alınan bu eser, hem Kur ân ı, İslâmî geleneğin hassasiyetlerini göz ardı etmeden tanıtmak ve hem de tarihe bir yoluculuk yaparak tefsirle ilgili çabaları özetlemek suretiyle Kur ân a yönelik hizmetlere bir nebze olsun katkıda bulunmak gibi bir amaç taşımaktadır.