Türkiye Nasıl Doğdu? - Harold Armstrong

Mütareke yılları İstanbulunu daha yakından tanımak isteyenler için önemli bilgiler içeren bu kitap, 1915 yılında Kûtül-Amârede Türklere esir düşerek Bağdat, Musul, Halep, Mersin, Ankara yolunu izleyerek Kastamonuya, oradan da İstanbula getirilip, Anadoluda esirler karargâhı olan Afyonkarahisara nakledilen, bütün bu dolaştığı yerlerde halkı tanımaya çalışan Harold Armstrong adlı bir İngiliz subayının anılarından oluşuyor. Yazar daha sonra Mütareke yıllarında, işgalci güçler içindeki İngiliz Askerî Ataşesi olarak İstanbula, bu kez esir olarak değil, esaret altındaki bir şehrin güvenliğini sağlamak üzere geliyor. İstanbulda İngiltere Olağanüstü Komiserliği yardımcılığında ve Askerî Ataşeliğinde, Müttefikler Başkumandanlığı Erkân-ı Harbiyesinde, Jandarma Müfettişliğinde bulunuyor. Bütün bu görevleri sırasında, İstanbuldan ayrıldığı 1923 yılına kadar gözlemlerini ortaya koyduğu kitabında yazar, zaman zaman Türkleri gerçek yüzüyle görerek, onların büyük bir imparatorluğun kurucusu ve yöneticisi, asil bir millet olarak üstünlüğünü teslim ediyor; ama çoğu zaman da Avrupada geçerli olan tarihsel yanılgılardan kendini kurtaramayarak onları zavallı, kendini yönetmekten aciz kimseler olarak görüyor.